Onderzoek van het Zwitserse onderzoeksinstituut Agroscope toont aan dat mostanalyse de meest betrouwbare manier is om stikstoftekorten tijdig te signaleren en de kwaliteit van wijn veilig te stellen. Het totale stikstofgehalte in de bodem is daarbij van geringe betekenis, omdat dit niet direct opneembaar is; het opneembare stikstofgehalte in de most bij de oogst is een veel betere graadmeter om bemesting bij te sturen.
Stikstof meten voor bemesting
Voor een goed stikstofbeheer is observatie van de wijnstok essentieel voordat bemesting wordt toegepast. Visuele inspectie, bladanalyse en chlorofylmetingen geven inzicht in het stikstofgehalte. Bodemstikstof alleen zegt weinig over beschikbaarheid voor de plant; wel biedt bodemonderzoek informatie over factoren die de opname beïnvloeden. Een combinatie van methoden geeft het beste beeld van de stikstofstatus en helpt bij het nemen van juiste bemestingsbeslissingen.
YAN: sleutel voor vergisting en aroma
Het gist-opneembare stikstof (YAN) in druiven bij de oogst is erg belangrijk. Het weerspiegelt de stikstofvoeding van de wijnstok, beïnvloedt het verloop van de vergisting en speelt mee in de ontwikkeling van aroma en smaak. Toch wordt YAN bij de oogst nog maar zelden standaard geanalyseerd, terwijl dit net zo belangrijk is als het meten van de suikers en zuren.
Twee manieren van bemesten
In de wijnbouw zijn bodem- en bladbemesting complementaire strategieën: bodembemesting ondersteunt de wijnstok op lange termijn, terwijl bladbemesting het YAN-gehalte in de druiven voor de huidige oogst verhoogt. Om te bepalen of bladbemesting nodig is, is het nuttig om vanaf véraison het gehalte aan opneembare stikstof in de most te schatten voor de komende oogst.
Vroege analyse loont
Uit 24 jaar onderzoek in Zwitserse wijngaarden blijkt dat stikstofgehaltes bij véraison een sterke voorspeller zijn voor waarden bij de oogst. Door bij véraison het stikstofgehalte in de most te meten, kunnen wijnmakers – rekening houdend met het druivenras – goed inschatten hoe hoog het gehalte bij de oogst zal zijn. Een vroege mostanalyse helpt dus om tijdig en gericht in te grijpen.
Naar duurzaam stikstofbeheer
Duurzaam stikstofbeheer vraagt om meer dan bemesten alleen, stellen de onderzoekers. Observatie en analyse geven waardevolle inzichten, maar de stikstofstatus van de wijnstok wordt in sterke mate bepaald door teeltkeuzes en omgevingsfactoren. Een tekort los je niet altijd op met meststoffen; structurele maatregelen zoals de keuze van druivenras, bodem- en waterbeheer en een goede balans tussen blad en vrucht zijn minstens zo belangrijk. Omdat stikstofvoorziening een langetermijnproces is, kunnen beslissingen van vandaag pas na enkele jaren hun effect tonen – zowel positief als negatief.
