Nachtvorst slaat hard toe in april
Overal in Europa heeft de nachtvorst in veel wijngaarden hard toegeslagen. In Frankrijk was het in de nachten van 6, 7 en 8 april flink raak, of liever: mis. In de Languedoc daalde het kwik tot -8 °C. En in bijvoorbeeld Bourgogne tot -5 °C. De schade wordt in tien wijnstreken geschat op 50 tot 90% van de gebruikelijke oogst. In die tien Franse wijnstreken springt de overheid bij. Premier Castex beloofde dat grote bedragen worden uitgetrokken om de wijnboeren bij te staan, zo meldt de Nederlandse NOS.
In Nederland en België gebeurt dat helaas niet. Of in ieder geval nog niet. Later in de maand, in de nachten rond 23 april waren de Lage Landen aan de beurt. In het dagblad De Limburger spreken wijnboeren van een ravage met 80% tot 90% oogstverlies. In De Gelderlander wordt beschreven hoe in de Groesbeekse heuvels in allerijl vuurpotten werden ingezet. Meestal treedt nachtvorst op in de vroege ochtenduren, maar het kwik daalde al rond 1 uur ’s nachts naar kritieke waarden. Beregenen leek redelijk te hebben geholpen. Tijdens het wijnbouwcongres in Hasselt op 25 april vielen soortgelijke geluiden te horen uit Belgisch Limburg. ’s Nachts draaide de wind iets en verzetten van vuurpotten leek niet meer haalbaar. Ook daar was dus sprake van een rampzalige situatie. De VRT meldde op 24 april dat vooral Limburgse wijnboeren getroffen zijn. Rond middernacht was iedereen op zijn hoede, maar toen het kwik in de vroege ochtenduren naar rampzalige waarden daalde, werd alsnog veel schade geleden.
De matigende aanwezigheid van water in de omgeving van wijngaarden is voor sommige wijnboeren een zegen gebleken. In de Maasvallei viel de schade mee, bijvoorbeeld in Noord-Limburg waar grote watervlakten zijn in voormalige grintgaten.
Voor hobbywijnboeren is dat allemaal vervelend, maar als je er je brood mee moet verdienen, is nachtvorst in het voorjaar niets minder dan een ramp. En dan moeten de andere gebruikelijke gevaren nog komen: Mogelijk nog een volgende nachtvorst, misbloei door slecht weer, valse meeldauw of hagel in de zomer, heatspikes in juli en augustus met zonnebrand, en suzuki-aantastingen en botrytis rond de oogst. Eens te meer blijkt wijnbouw een riskante business met grote ups en downs. In 2023 was nog sprake van recordoogsten in België en Nederland. De kans op herhaling in 2024 lijkt helaas geheel verkeken.
Ophef rond gewasbescherming tegen suzuki fruitvlieg
In België en Duitsland zijn gewasbeschermingsmiddelen tegen de suzuki fruitvlieg, zoals Tracer en Exirel nog toegestaan. Maar in Nederland heeft het ministerie van Landbouw een verzoek om ontheffing op verbod tot gebruik van deze middelen afgewezen. Naar verluidt als gevolg van een negatief advies van de Voedsel- en Warenautoriteit, die vaststelde dat fruittelers zich eerder niet hielden aan veiligheidsvoorschriften. Zoals bekend kan gebruik van biociden gevaar opleveren voor de waterkwaliteit en voor insecten.
In de afgelopen negen jaar hebben ongeveer 100 Nederlandse kersentelers een ontheffing gekregen, maar daar lijkt nu een punt achter te worden gezet. Tot groot ongenoegen van de telers, die zich in hun bestaan bedreigd voelen. In de Tweede Kamer zijn inmiddels stemmen opgegaan om de ontheffing ook dit jaar weer te verlenen.
Voor wijnboeren is het intussen afwachten geblazen. In de wijnbouw vormt de suzuki fruitvlieg gewoonlijk eind augustus, begin september een probleem. Behalve met bijvoorbeeld Tracer wordt dat ook wel opgelost met lokvallen en speciale netten, die voor de kersenteelt niet beschikbaar zijn. Maar spannend blijft het in deze onzekere situatie.
Auteur: Siem Zwaard